Een lastig woord, maar zelfs zij die geen flauw idee zouden hebben wat het betekent zitten er maar mee: in een moderne (nou ja) gemeente als de Keizersgrachtkerk proef je een ambivalente houding tegenover de bijbel. Tussen "kan dat nog wel, dat boek?" en "als we dat loslaten blijven we nergens".
Er zijn net twee diensten geweest over het Evangelie van Maria Magdalena. Er is een groep die "derde testament" heet - over de uitdrukking "tweede testament" schrijf ik een ander keertje wel eens - en die aansprekende, nadrukkelijk buitenbijbelse teksten verzamelt. Er komt een zomerserie "een zomer met gedichten" waarbij het uitgangspunt van de diensten steeds een modern gedicht zal zijn, waar dan desnoods/desgewenst een bijbeltekst tegenaan gelegd zal worden.
En volgend seizoen zal het nog nadrukkelijker op het programma komen te staan. De door gemeenteleden ingediende thema's duiden op een grote leergierigheid - en veelkleurigheid. De een wil een serie diensten "wat scheuren we er uit?" of misschien liever nog "wat laten we er nog in?"; een ander wil een serie over de diversiteit van het vroege christendom; weer een ander wil de verhouding tussen OT en NT aan de orde stellen. Tenslotte wil ook nog iemand "gewoon" de brief aan de Romeinen gaan lezen.
Wat mij betreft zijn vooral twee dingen van belang:
1. die bijbel heeft ons (de westerse cultuur; de christelijke kerk; vul maar in) "getekend", hoe "vermittelt" en vertekend en bekritiseerbaar dat vaak ook is gebeurd; daar ga je niet zomaar buiten staan.
2. wat je in die bijbel zelf vindt stamt uit een voor ons (de emailende mens; de geïndustrialiseerde samenleving; vul maar in) niet meer na te voelen wereld; dat zullen bijbellezers niet alleen nolens volens ontdekken, maar ook eerlijk moeten erkennen en verdisconteren.
Ik vraag me bij dit alles wel af hoe het nou zit met de verhouding tussen (historisch) begrijpen en (geloofsmatig) meemaken, of tussen (cultureel) interessant en (op enigerlei wijze) gezaghebbend. Iets toegespitster nog: in hoeverre is de bijbel een symbool van traditie en oecumene dat je omwille van die symboolfunctie vooral niet te diepgaand moet bevragen?
2004/05/19
2004/05/18
Hand 3:20
Op de nieuwe e-list voor tekstkritiek (omdat de oude TC-lijst al maanden technische problemen heeft) stelde Martin Arhelger de vraag waar in Hand 3:20 de vreemde Textus Receptus-lezing προκεκηρυγμένον - in plaats van προκεχειρισμένον - vandaan komt. Stephen Carlson wees op de informatie in het apparaat van Tischendorfs 8e editie; ik antwoordde daarop:
Tischendorf actually notes ‘cum minusc[ulis] vix mu[ltis]’ (‘with hardly many minuscules’), but Stephen is correct on its meaning: Tischendorf can use it to express the fact that he did not find any Greek manuscript source for a given reading.
The origin of προκεκηρυγμένον is found in Erasmus’ Novum Instrumentum (1516). According to AJ Brown in volume VI-2 of Erasmus’ Opera Omnia (Amsterdam edition), προκεκηρυγμένον is a pro-Vulgate conjectural emendation made during the preparation of that first edition. It may have been made by the proofreaders, for Erasmus writes in the second edition of his Annotationes (see volume VI-6 a.h.l.), in 1519: ‘In nonnullis Graecorum exemplaribus pro προκεκηρυγμένον scriptum erat προκεχειρισμένον, id est, praeparatum.’ The Greek text of his edition was not changed, not even in later editions when the reading of the Complutensian Polyglot (the normal προκεχειρισμένον) had become known.
Stephanus’ first two editions adopted the Complutensian reading, but Stephanus reverted to the Erasmian reading in the third edition (1550), though in the small apparatus of that edition it is indicated that “all” codices read προκεχειρισμένον.
Beza mentioned this piece of information in his annotations, but nevertheless retained the Erasmian reading.
It was finally taken over in the Elzevir editions, and thus became a firm part of the Textus Receptus both on the continent and “overseas”.
Tischendorf actually notes ‘cum minusc[ulis] vix mu[ltis]’ (‘with hardly many minuscules’), but Stephen is correct on its meaning: Tischendorf can use it to express the fact that he did not find any Greek manuscript source for a given reading.
The origin of προκεκηρυγμένον is found in Erasmus’ Novum Instrumentum (1516). According to AJ Brown in volume VI-2 of Erasmus’ Opera Omnia (Amsterdam edition), προκεκηρυγμένον is a pro-Vulgate conjectural emendation made during the preparation of that first edition. It may have been made by the proofreaders, for Erasmus writes in the second edition of his Annotationes (see volume VI-6 a.h.l.), in 1519: ‘In nonnullis Graecorum exemplaribus pro προκεκηρυγμένον scriptum erat προκεχειρισμένον, id est, praeparatum.’ The Greek text of his edition was not changed, not even in later editions when the reading of the Complutensian Polyglot (the normal προκεχειρισμένον) had become known.
Stephanus’ first two editions adopted the Complutensian reading, but Stephanus reverted to the Erasmian reading in the third edition (1550), though in the small apparatus of that edition it is indicated that “all” codices read προκεχειρισμένον.
Beza mentioned this piece of information in his annotations, but nevertheless retained the Erasmian reading.
It was finally taken over in the Elzevir editions, and thus became a firm part of the Textus Receptus both on the continent and “overseas”.
Een eerste begin
Hier begint een nieuwe wereld - voor mij -: die van de weblog. Kom geregeld terug om te zien hoe het verder gaat.
Abonneren op:
Posts (Atom)